Putin dönemi Rus dış politikasında Batı’ya karşı “yumuşak dengeleme” arayışları

Abstract

Bu araştırmada Putin dönemi Rus Dış Politikasındaki Batı’ya karşı izlenen politikalar Realist teorinin “Yumuşak Dengeleme” yaklaşımı bağlamında incelenmektedir. Realizmin temel argümanları dikkate alınarak, Putin liderliğindeki Rusya’nın Batı devletlerini dengelemeyi amaçladığı savunulmaktadır. Dengeleme aksiyonunun katı askeri ittifaklardan ziyade gelişmekte olan ülkelere yönelik geniş kapsamlı bir diplomasi ağı ve ticari ortaklıklar yoluyla sağlanmaya çalışıldığı tespit edilmiş ve bu ortaklıklar bazı küresel ve bölgesel örgütler üzerinden incelenmiştir. Bu çalışmada Rusya’nın nihai amacının çok kutuplu ve büyük güçler arası eşitlik barındıran bir sistemde, yeniden büyük bir güç olarak tanınmak olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında Realist teori ve dengeleme politikaları hakkında teorik bir giriş sunulmuştur. İkinci kısımda Rusya’nın Dış Politika yaklaşımındaki değişimler ve sürekliliklerin tespiti maksadıyla farklı dış politika ekolleri incelenmiştir. Yine bu kısımda Putin’in söylemlerinden ve yürürlüğe konan 2000 ve 2013 tarihli Dış Politika Konseptlerinden faydalanılarak Rus Dış Politikasının esas hedefi tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü kısımda, teorik yaklaşımı sınamak maksadıyla dengeleme politikalarının yürütüldüğü örgütler ve bu örgütlerin kuruluş ve işleyişinde Kremlin’in hedefleri araştırılmıştır. Bu maksatla Rusya’nın veto ettiği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları tespit edilerek, Rusya’nın bu vetolardaki motivasyon ve amaçları analiz edilmiştir. Yeni bir küresel sistem arayışı neticesinde başlayan Rus ve Çin yakınlaşması, BRICS ve Şanghay İşbirliği Örgütü etrafında incelenmiştir. Rusya’nın yeniden büyük güç olma ideali ile yakın çevresinde kurmak istediği blok ise Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü ve Avrasya Ekonomik Birliği temelinde yorumlanmıştır. Ayrıca bu son kısımda Rus silah ticareti ve enerji politikalarına dair verilere ve bulgulara yer verilmiştir.

In this study, Russian foreign policy towards the West is discussed within the context of Realist theory’s “Soft Balancing” concept. In the light of Realist assumptions, it is argued that Russia under the leadership of Putin attempts to balance Western states and limit their role in the international system. It is found that balancing policies are conducted through a wide-ranging diplomacy network towards developing states and economic partnerships rather than strict military alliances. Partnerships are established through some global and regional organizations. This study argues that the ultimate aim of Russia is to be recognized as a great power once again in a multipolar global order which is based upon the equality of great powers. First chapter of the study provides a theoretical introduction on Realism and balancing policies. Second chapter discusses the rivaling approaches to Russian foreign policy in order to explore changes and continuities. In the last chapter, Russian actions in international organizations where Russia has conducted its balancing policies is discussed in order to evaluate the theoretical approach. Therefore Russian vetoes on United Nations Security Council resolutions are identified, and Russian motivations and purposes by applying vetoes are analyzed. Sino-Russian alignment which has begun as a result of the search for a new global order is studied through the BRICS and Shanghai Cooperation Organization. Russian quest for becoming a great power again and the foreign policy concerning the near abroad are examined within the Collective Security Treaty Organization and Eurasian Economic Union. Moreover Russian arms trade statistics and some insights on Russian energy policy are also included into the last chapter.