Amaç: Bu araştırmanın amacı ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin çevre tutumlarını
ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmektir.
Yöntem: Araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir il merkezindeki dört ilkokulda
öğrenim gören 416 ilkokul üçüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma altı aşamada
tamamlanmıştır. Bunlar; (i) Ölçek maddelerinin oluşturulması, (ii) İçerik geçerliği
çalışması, (iii) Madde toplam ve madde kalan korelasyon çalışması, (iv) Madde ayırt
ediciliğinin belirlenmesi, (v) Yapı geçerliğinin belirlenmesi (açımlayıcı ve doğrulayıcı
faktör analizi) ve (vi) Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirliğinin incelenmesi aşamalarıdır.
Bu araştırmada nicel araştırma yöntem ve tekniklerinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Ölçeğin madde toplam ve madde kalan korelasyonları sonucunda dört
madde ölçekten çıkarılmıştır. Maddelerin ayırt edicilik analizinde istatistiksel olarak
anlamsız olduğu görülen bir madde ölçekten çıkarılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi
sonucunda ölçek “Olumlu Çevresel Davranışlar”, “Çevresel Bilgi ve Farkındalık” ve
“Olumsuz Çevresel Davranışlar” olmak üzere üç alt faktörde toplanmıştır. Maddelerin
faktör yükleri .32-.85 arasında değer almıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise Kikare
(x²) / df, RMSEA değeri ve diğer istatistiki anlamlılık düzeylerinin toplanan veri için
uygun olduğu belirlenmiştir. Cronbach Alpha kat sayısı alt ölçekler için 0.71-0.94 arasında,
ölçeğin bütünü için ise 0.93 olarak belirlenmiştir.
Sonuç: Bu bulgular ışığında çevre tutum ölçeğinin yeterli geçerlik ve güvenirliğe
sahip olduğu belirlenmiştir.
Purpose: The aim of this study was to develop a scale measuring attitudes toward
environment for third class students of primary school.
Method: The sample group is 416 third class students of primary school of four
primary schools from center of Eskişehir. The study was completed in six steps: (i) items
were consisted, (ii) the study of content validation , (iii) the study of item- total point and
item-remainder correlations, (iv) defining item-discrimination, (v) defining structure
validation [(a) exploratory factor analysis, (b) confirmatory factor analysis (vi) defining
Cronbach Alpha coefficient. In this study quantitative research methods and techniques
were used.
Results: According to item- total point and item-remainder correlations of the scale
four items were taken away from scale. According to discriminant analysis one item was
taken away because it was found that statistically insignificant. As a result of the
exploratory factor analysis, it was observed that the scale had a three factor structure. The
subscales are named as (i) “Positive Environmental Behaviors”, (ii) “Environmental
Knowledge and Awareness” (iii) “Negative Environmental Behaviors”. Factor loadings of
the sub-scales ranged from .32 to .85. Result of confirmatory factor analysis showed that
the value of chi-square (x²) / df, RMSEA and other statistical levels were enough for model
suggested. Cronbach alpha coefficients of subscales ranged from .71 to .94 and for the total
scale, it was .93.
Conclusion and Discussion: Findings showed that the scale had high internal
consistency and validity in measuring the attitudes of environment.
