Bu çalışmada, Osmanlı dönemi çok dilli sözlüklerinden biri olan Lügât-ı
èAzîziye ele alınmıştır. Farsça-Arapça-Türkçe olarak yazılan bu üç dilli sözlüğün
çeviri yazılı metni hazırlanıp sözlükbilimsel incelemesi ve dizini yapılarak bilim
âlemine tanıtılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, çok dilli sözlükler
hakkında genel bir bilgi verilmiş, Anadolu sahasında yazılan çok dilli sözlüklerin bir
kısmı liste halinde aktarılmış ve Lügât-ı èAzîziye‟nin önce müellifi olan Âsafî
Efendi‟nin ulaşabildiğimiz kaynaklardan biyografisi hazırlanmış, sonra eser ve türü
hakkında geniş bilgi verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Lügât-ı èAzîziye‟nin
sözlükbilimsel incelemesi yapılmıştır. Üçüncü bölümünde ise eserin çeviri yazılı
metni yapılarak madde başı Farsça olarak verilen 2339 kelimenin Arapça ve Türkçe
karşılıklarıyla beraber toplam 6969 kelimenin önemli bir kısmının anlamları dipnotta
verilmiştir. Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde ise Lügât-ı èAzîziye‟nin Türkçe
-Farsça-Arapça dizini hazırlanmıştır.
Lugat-ı èAzîziye which is one of the multilingiual dictionarys in the Ottoman
period is discussed in this study. This trilingual dictionary was prepared text
transcription as written Persian-Arabic-Turkish. lexicology review and indexs is
attempted to be introduced to the scientific world. In the first part of the study, it was
given general information about multilingual dictionaries, it was transferred a part of
list multilingual dictionaries written in the field of Anatolia, the biography of Asafî
Efendi who is the former writer of Lugat-ı èAzîziye was prepared, then it was given
extensive information about the work and type. In the second part of the study,
Lugat-ı èAzîziye was examined in terms of lexicology. In the third part, transcription
of the work is done and the meanings of words are given with the notes. The fourth
and final part of the study, Turkish Farsi-Arabic index has been prepared.
