Eğilme momenti ve eksenel basınç kuvveti etkisindeki elemanlar, simetri düzleminde
eğilmeye maruz kaldıklarında, kesitteki en kritik lifin gerilmesi malzemenin izin verdiği
gerilmeyi geçtiğinde eleman göçme durumuna ulaşabileceği gibi, düzlem dışı yanal yer
değiştirme ve dönme yaparak oluşan burkulmadan dolayı da göçmeye ulaşabilirler. Bir
stabilite problemi olan bu davranış, yanal burulmalı burkulma olarak adlandırılmaktadır. Bu
çalışmada iki eksene göre simetrik kesitli çelik elemanların eğilme momenti ve eksenel
basınç kuvveti altındaki yanal burulmalı burkulma yükünün hesabında kullanılan moment
katsayıları incelenmiştir. LTBeamN ve ABAQUS sonlu elemanlar programları kullanılarak
IPE100, IPE 120, IPE 160, IPE 180, IPE 220, IPE 270, IPE 330 ve IPE 400 kesitli çelik
profillerin 11 değişik açıklık boyu ve 8 genel yükleme durumu için kritik elastik yanal
burulmalı burkulma yükleri hesaplanmıştır. Eğilme momenti ve eksenel kuvvet altındaki
elemanların yanal burulmalı burkulma yükünün hesabı için literatürde verilen parametrik
denklemler kullanılarak çelik yapı elemanlarında karşılaşılabilecek 6 genel yükleme durumu
için moment dağılım katsayıları önerilmiştir.
Structural members under bending and axial compression may fail when the stress
of the most critical fiber in the cross-section reaches allowable stress of the material or may
fail due to buckling by deflecting laterally and twisting non-uniformly. This behavior is
called lateral torsional buckling. In this paper, the moment gradient factors for lateral
torsional buckling of beam-columns with doubly-symmetric cross sections are investigated.
Eight common cross sections as, IPE 100, IPE 120, IPE 160, IPE 180, IPE 220, IPE 270,
IPE330 and IPE 400, are studied for 11 span lengths under 8 loading cases. Elastic critical
lateral torsional buckling loads of these specimens are calculated by LTBeamN and
ABAQUS, finite element analysis (FEA) programs. The parametric equation for lateral
torsional buckling load of beam-columns given in the literature is used for investigating
moment gradient factors. As a result of the analysis, moment gradient factors for lateral
torsional buckling loads of structural members under bending and axial compression are
presented for 6 different loading cases.
