Eskişehir ekolojik koşullarında yetiştirilen farklı reyhan (Ocimum basilicum L.) genotiplerinin verim ve kalite özellikleri

Abstract

Bu çalışma, Eskişehir’de farklı reyhan genotiplerinin biçim zamanlarına göre, verim ve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında 2013 yılında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada, 14 reyhan genotipi ve iki biçim zamanında ortalama değerler olarak bitki boyu 21,48-58,03 cm, kuru yaprak oranı % 35,72-61,54, kuru herba oranı % 13,95-21,62 ve uçucu yağ oranı % 0,32-1,74 uçucu yağ verimi 0.15-0.90 L/da arasında değişirken, toplam değerler olarak yeşil herba verimi 807,99-2116,27 kg/da, kuru herba verimi 111,61-490,53 kg/da ve kuru yaprak verimi ise 40,63-152,46 kg/da arasında değişmiştir. İncelenen tüm özellikler için genotip, biçim zamanı ve genotip x biçim zamanı interaksiyonları arasında istatistiki olarak önemli farklılıklar saptanmıştır. Sonuç olarak, incelenen 14 reyhan genotiplerinden Tokat orijinli R-10A bitki boyu bakımından, Malatya orijinli R-17 yeşil ve kuru herba verimi, Fransa orijinli Y-4 ve ABD orijinli Y-17 ise kuru yaprak verimi, kuru yaprak ve kuru herba oranı bakımından yüksek değerler vermiştir. 2. biçimde, 1. biçime göre, daha yüksek yeşil ve kuru herba verimleri elde edilmiştir. Erzurum orijinli R-1 genotipi tüm özellikler bakımından en düşük değere sahip olmuş ve Eskişehir koşulları için uygun olmadığı kanısına varılmıştır. Eskişehir bölgesinde, ticari üretim açısından Malatya orijinli R17 ve ABD orijinli Y17 genotipleri önerilebilir.

This study was carried out to determine different basil genotypes for yield and quality traits according to harvest time at Eskişehir in the experimental field of Eskişehir Osmangazi University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops in 2013. The experiment was set up as factorial design in randomized complete block with three replications. In the study, the values as mean of 14 genotypes and two harvest time, for plant height, dry leaf rate, dry herb rate, essential oil rate and essential oil yield were within the ranges of 21.48-58.03 cm, 35.72-61.54%, 13.95-21.62 %, 0.32-1.74 % and 0.15-0.90 L/da, respectively and the values as total for fresh herb yield, dry herb yield and dry leaf yield 807.99-2116.27 kg/da, 111.61-490.53 kg/da and 40.63-152.46 kg/da, respectively. Significant differences were determined for genotype, harvest time and genotype x harvest time interaction for all traits. As a result, the genotypes R-10A of Tokat for plant height, R-17 of Malatya for fresh and dry herb yield, Y-4 of Fransa and Y-17 of ABD for dry leaf yield, dry leaf and dry herb rate showed higher values. The second harvest time showed higher fresh and dry herb yields than the first harvest time. R-1 of Erzurum genotype had the lowest values for all traits and it was concluded that it was not appropriate for Eskisehir ecological conditions. For commercial production in Eskisehir R17 of Malatya and Y-17 of ABD genotypes could be recommended.