Farklı kişniş (coriandrum sativum L.) çeşitlerinde değişik ekim mesafelerinin verim ve kalite üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma ile 2015 yılında Eskişehir ekolojik koşullarında 3 farklı sıra aralığının (20, 30 ve 40 cm) 6 farklı kişniş çeşidi (Arslan, Erbaa, Gamze, Gürbüz, Kudret-K ve Pel-Mus) üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma Eskişehir Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 2 faktörlü ve 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede ana parsellere 6 farklı çeşit ve alt parsellere ise 3 farklı sıra aralığı mesafe yerleştirilmiştir. Bu çalışmada 3 farklı sıra aralığının 6 farklı kişniş çeşidinde bitki boyu, ana sapa bağlı yan dal sayısı, şemsiye sayısı, şemsiyede meyve sayısı, bitki başına meyve verim, 1000 meyve ağırlığı, meyve verimi, uçucu yağ oranı, uçucu yağ verimi ve uçucu yağ bileşenleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen değerler sırasıyla 51,70-74,71 cm, 3,94-6,78 adet bitki-1, 14,42-24,84 adet bitki-1, 13,89-33,17 adet şemsiye-1, 2,33-5,03 gr bitki-1, 7,22-12,99 gr, 62,86-140,01 kg da-1, % 0,47-0,75, 36,05-84,46 L da-1 aralıklarında değişiklik göstermiştir ve en yüksek orana sahip bileşen de linalool olarak tespit edilmiştir. Bu araştırma sonuçlarına göre bitki boyunda, yan dal sayısında, bitki başına şemsiye sayısında, şemsiyede meyve sayısında, bitki başına meyve veriminde, 1000 meyve ağırlığında, meyve veriminde, yağ oranında ve yağ veriminde önemli farklılıklar bulunmuştur. Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre kişnişte dekara meyve veriminde en uygun sıra aralığı mesafe 20 cm olarak; en yüksek meyve verimine sahip çeşit ise Erbaa olarak tespit edilmiştir. Öte yandan farklı çeşitlerin kullanımına bağlı olarak uçucu yağ oranında önemli farklılıklar oluştuğu görülmüştür. En yüksek uçucu yağ oranı %0,69 ile Pel-mus çeşidinden elde edilmiştir.

This study was aimed to determine the effects of three different row spacing (20, 30 and 40 cm) on the yield and yield components of six different coriander cultivars (Arslan, Erbaa, Gamze, Gürbüz, Kudret-K and Pel-Mus) in Eskişehir ecological conditions in 2015. The experiment carried out in the experimental field of the University of Eskişehir Osmangazi, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops. The experiment was a factorial with two factors arranged in a randomized complete block split-plot design with three replications. The first factor is six different coriander cultivars and second factor is three different row spacing. In this study, plant height, the number of branches, the number of umbrella, the number of fruit in the umbrella, yield per plant, thousand fruit weight, fruit yield, fruit essential oil content, essential oil yield and essential oil components of six coriander varieties in three different raw spacing investigated. According to results of this research, values are 51.70-74.71 cm, 3,94-6,78 number plant-1, 14.42-24.84 number plant-1, 13.89-33.17 number umbrella-1, 2.33-5.03 g plant-1, 7.22-12.99 g, 62.86-140.01 kg da-1, 0,47-0,75%, 36,05-84,46 L da-1, respectively and essential oil component which has the maximum value was determined as linalool. According to the results, significant differences were found in , plant height, the number of branches, the number of umbrella, the number of fruit in the umbrella, yield per plant, thousand fruit weight, fruit yield, fruit essential oil content and essential oil yield. According to these results, the highest fruit yield was obtained from 20 cm, and the cultivar which has the highest fruit yield is Erbaa. On the other hand, depending on the use of different cultivars had significant effect on essential oil content and the highest essential oil content was obtained from Pel-mus cultivar as 0.69%.