Bazı ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin çimlenme, çıkış ve verimi üzerine tohum uygulamalarının etkileri

Abstract

Bu araştırma, bazı ayçiçeği çeşitlerinin çimlenme, çıkış ve verimi üzerine tohum uygulamalarının etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 2013 yılında tarla ve laboratuvar denemeleri olarak kurulmuştur. Çalışmada Sanbro MR, Bosfora ve Transol ayçiçeği çeşidi tohumlarına 500 mg/L potasyum nitrat (KNO3) ve 16 saat hidrasyon uygulamaları yapılarak laboratuvar şartlarında çimlenme, serin test, düşük sıcaklık testi ve hızlı yaşlandırma testi, tarla koşullarında çıkış, verim ve verim ögeleri ile yağ oranları incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, hem tarla hem de laboratuvar denemelerinde çeşitlerin tohum uygulamalarına farklı tepkiler verdiği belirlenmiştir. Tohum uygulamaları çimlenme yüzdesini, kök uzunluğunu, sürgün uzunluğunu, fide yaş ve kuru ağırlığını artırmış, ortalama çimlenme süresini ise kısaltmıştır. Ayrıca tohum uygulamaları hızlı yaşlandırmanın neden olduğu bozulmaları da engellemiştir. Uygulamalar arasında hidrasyonun olumsuz koşullarda ayçiçeği tohumlarının çimlenmesini artırması bakımından en etkili yöntem olduğu belirlenmiştir. Tarla denemelerinde ise tohum uygulamalarının çıkış yüzdesini, dekara tane verimini ve yağ oranını artırdığı tespit edilmiştir. Bosfora çeşidinin çıkış yüzdesi tohum uygulamalarından etkilenmezken, Transol çeşidinde KNO3 uygulamasıyla çıkış oranı %44,0’den %74,5’e yükselmiştir. Sanbro MR çeşidinde hidrasyon uygulaması tane verimini %38, Transol çeşidinde ise potasyum nitrat uygulaması verimi %74 oranında artırmıştır. Sonuç olarak, tohum uygulamalarının ayçiçeğinde gerek çimlenme ve fide gelişimi gerekse çıkış ve tane verimini olumlu ve önemli şekilde etkilediğini göstermektedir. Çeşitler farklı tepkiler göstermesine rağmen, hidrasyon uygulamasının kolay, ucuz ve kimyasal madde gerektirmemesi nedeniyle ayçiçeği tohumlarında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

This research was carried out to determine the effects of seed treatments on the germination, emergence and seed yield of some sunflowers cultivars. The research was established as field and laboratory experiments in 2013. In this study, germination, cool test, cold test and accelerated ageing test were applied to the sunflower seeds of cv. Sanbro MR, Bosfora and Transol pre-conditioned with 500 mg/L potassium nitrate (KNO3) and hydration for 16 h in laboratory conditions, while emergence, seed yield, yield components and oil contents were investigated in field conditions. According to the research results, sunflower cultivars gave different responses to seed treatments in both laboratory and field conditions. The seed treatments increased considerably germination percentage, root length, shoot length, seedling fresh and dry weight, while the mean germination time was shortened. Also, seed treatments prevented the seed deterioration caused by accelerated ageing. When the seed treatments considered, hydration was found the most effective method for enhancing germination of sunflower in adverse conditions. In field experiments, it was determined that seed treatments increased emergence percentage, seed yield and oil content of sunflower. The emergence percentage of cv. Bosfora was not affected by seed treatments, but the emergence rate in Transol applied KNO3 improved from 44,0% to 74,5%. Hydration in Sanbro MR seed and in the application of potassium nitrate in Transol seed have increased the seed yield with a percentage of 38 and 74, respectively. As a result, the study showed that seed treatments significantly affected the germination and seedling growth along with the emergence and seed yield in sunflower. It was concluded that hydration can be used on sunflower seeds because of easy to apply, cheap and unnecessary in chemicals and sophisticated equipment in spite of different responses in cultivars.