Geri dönüşüm problemleri ve buna bağlı geliştirilen ağ tasarımı lojistikte, tedarik zinciri yönetiminde maliyetlerin azaltılması ve servis hizmetlerini iyileştirmede önemli bir rol oynamaktadır. İade edilen, kullanım ömrü bitmiş olan yada tüketicinin yeni ürün aldığı için elden çıkardığı ürünlerin geri toplanması ve maliyeti üretici açısından stratejik öneme sahiptir. Yeniden üretim, kullanılmış, yıpranmış ürünlerin endüstriyel işlemler sonucunda "yeni ürün" durumuna getirilmesidir. Yeniden üretim atık miktarını azaltmak için kullanılan doğrudan ve karlı bir yöntem olduğu kadar, doğal kaynakların tüketimini de azaltmaktadır.
Yeniden üretim firmalarının karşılaştıkları zorluklar daha çok tedarik yönünden olmaktadır. Buradaki zorluk sisteme dönen ürünlerdeki zamanlama ve miktar belirsizliği olduğu kadar dönen ürünlerin kalitesi ve buna bağlı olarak geri kazanımındaki yüksek değişkenlik oranı, sistemdeki parça akışını ve kontrolünü güçleştirmektedir.
Bu tez çalışmasında ele alınan çok amaçlı bulanık optimizasyon modelinin üç hedefi; toplam maliyetin en aza indirgenmesi, geri dönüşüm oranın maksimize edilmesi ve geri kazanım miktarının maksimize edilmesidir. Çalışmada talep, kullanılmış ürünlerin geri dönüşümü ve geri kazanım oranı bulanık değişken olarak ele alınmıştır. Sayısal bir örnek problem üzerinde farklı talep, geri dönüş ve geri kazanım oranları için üç hedefin etkileşimi ve sistem maliyetleri üzerindeki etkileri incelenmiştir.
Çalışmamızda, ele alınan 18 farklı durum için toplam 144 deney sonuçalarını incelediğimizde verilen denemeler içinde kullanılan ürünlerin geri iade oranı ve talep arasındaki dengenin birinci amaç fonksiyonu üzerinde geri kazanım oranı ile birlikte önemli bir unsur olduğu görülmüştür.
Product recovery problems and reverse supply chain complications constitute the major problems of reducing the supply chain management costs and improving service functions. Collection process of used items which are returned to the manufacturer at the of their useful life strategically important. Remanufacturing operations is an industrial process to recover used products or manufactured products with certain faults. Remanufacturing operations keep the identity of the recovered items and restored them as a brand new product. Remanufacturing process not only reduce the consumption of the natural resources, it also reduce the amount of waste and economic option for procuring new materials and parts.
One of the major difficulties for reverse supply chain firms is in the reverse flow of the used items from consumers to manufacturer. These difficulties are timing and amount of the used products. Besides that quality and condition of the returned items complicates the coordination of the remanufacturing operations and system inventory control. In this dissertation we considered fuzzy multi objective optimization model and the objectives are minimizing total operation costs, maximizing recovery rate of returned products and maximizing amount of returned items. In this work we assumed that demand rate, return rate of used products and recovery rate of collected products are fuzzy variables. We investigated the system behavior with various values of returned of for recovery rate, return rate and demand ratethrough its life cycle via numerical example. Also, we examine the interaction of these three objectives under different demand and return product rate circumstances.
We have examined 144 experiments for 18 different cases for return rate and demand and concluded that recovery rate of used products together with return rate of cores constitute the major factor on the first objective function.
