Sismik izolasyonun temel hedefi, yapıya gelen dinamik etkilerin sönümleyici araçlar yardımıyla tamamen ya da büyük ölçüde ortadan kaldırılması ve yapı güvenliğinin sağlanmasıdır. Geleneksel güçlendirme yöntemlerinde sismik performansın arttırılması genel anlamda rijitlik artışı ile mümkün olmakta, bu da yapıya gelen dinamik yüklerin artmasına sebep olmaktadır. Pasif sismik kontrol sistemlerinden viskoz sönümleyiciler, yapılarda oluşabilecek kalıcı hasarların önüne geçerek yapıları dinamik etkilerden korurlar, can ve mal güvenliğini garanti altına alırlar. Son yirmi yılda farklı ülkelerde geniş bir uygulama alanı bulmuş olsalar da ülkemizde henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Bu çalışmada, çeşitli yapısal düzensizlikleri ve süreksizlikleri bulunan çelik çerçevelere ve üç boyutlu modellere yapılan viskoz sönümleyici ilavesinin, modellerin dinamik davranışlarını ne oranda iyileştirdiği incelenmiştir. Bununla beraber yeni bir konfigürasyon önerisi yapılmıştır.
Birinci uygulamada, farklı konfigürasyona (bağlanma geometrisine) sahip viskoz sönümleyiciler ele alınarak bu farklılıklarının sismik performansı nasıl etkilediği ve yeni önerilen konfigürasyonun ne derece verimli olduğu incelenmiştir. İkinci uygulamada, burulma düzensizliği görülen çelik yapılara viskoz sönümleyici ilavesinin olumlu ve olumsuz etkileri incelenmiştir. Üçüncü uygulamada, geri çekme düzensizliği bulunan iki adet çelik çerçeveye viskoz sönümleyiciler ilave edilmiş, uniform dağılım ve optimum dağılım sonucu elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Dördüncü uygulamada ise viskoz sönümleyici ilave edilmiş kısmi dolgu duvarlı çelik çerçevelerin sismik performansı incelenmiştir. Dolgu duvar süreksizlikleri ile ortaya çıkan düzensizlik durumları, viskoz sönümleyici ilavesi ile ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.
The main goal of seismic isolation is to eliminate the dynamic effects to structure as completely or largely and to ensure that structural safety by using damping devices. Generally increasing the seismic performance in conventional retrofit methods is feasible by increasing the stiffness and this leads to increase the dynamic loads on the structure. Viscous dampers which are passive seismic control systems are protects the constructions from dynamic effects and prevent permanent damages that can occur on the structures and they guaranteed the safety of life and property. Although they have found wide application areas in variety of countries over the past two decades, they have not been used widely in our country.
In this study, it was investigated that the addition of viscous dampers to steel frames and three-dimensional models with various structural irregularities and discontinuities how could be improved the dynamic behavior of the models. In addition a new configuration proposal was suggested.
In the first application, viscous dampers with different configurations (fixation) were examined to see how these variations affect the seismic performance and how efficient the newly proposed configuration. In the second application, the effects of viscous dampers on steel structures with torsional irregularities are investigated. In the third application, viscous dampers are added to the two steel frames with set-back irregularities, data obtained from uniform and optimum distribution are compared. In the fourth application, the seismic performance of with viscous damper added steel frames with partial infill walls were investigated. The irregularities due to infill wall discontinuities are tried to remove by the addition of viscous dampers.
