Bu çalışmada Türkiye‟de dönüşümcü ve etkileşimci liderliğin örgütsel çıktılar üzerindeki etkisi meta-analiz yöntemiyle test edilmiştir. Meta-analize dâhil edilecek araştırmaları belirlemek için öncelikle, YÖK ve ULAKBĠM veri tabanlarında literatür taraması yapılmıştır. Bu çalışmaya dâhil edilen araştırmalar için son tarih Ocak 2016‟dır. Geliştirilen tarama stratejisiyle, dönüşümcü liderlik ve 17 örgütsel çıktı arasındaki ilişki araştırılmış ve çalışmanın ölçütlerine uygun 189 araştırma, çalışma örneklemini oluşturmuştur. Tüm meta-analiz işlemlerinde rassal etki modeli temel alınmıştır. Dönüşümcü liderliğin örgütsel çıktılar üzerindeki ortalama etki büyüklüğünde; dönüşümcü ve etkileşimci liderlik ölçekleri, örgütsel çıktılar ölçeği, çalışmanın yapıldığı yıl, çalışmanın yapıldığı sektör ve çalışmanın türü değişkenleri açısından moderatör analizi yapılmıştır. Çalışmada, Excel, Comperehensive Meta-Analysis, SPSS 18.0 programlarından yararlanılmıştır.
Çalışmada dönüşümcü liderliğin örgütsel çıktılar üzerindeki etki düzeyini belirlemek için gerçekleştirilen meta-analiz sonuçları dönüşümcü liderliğin iş tatmini [r = .50], örgütsel adalet [r = .73], örgütsel bağlılık [r = .47], örgütsel güven [r = .62], örgüt kültürü [r = .54], örgüt iklimi [r = .65], yenilikçilik [r = .61] ve örgüt sağlığı [r = .67] üzerinde geniş düzeyde, örgütsel vatandaşlık [r = .43], girişimcilik [r = .42], duygusal zekâ [r = .49], motivasyon [r = .56], iletişim becerisi [r = .50], ve performans [r = .36] üzerinde orta düzeyde pozitif etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca dönüşümcü liderliğin tükenmişlik [r = -.24], mobbing [r = -.38] ve örgütsel sessizlik [r = -.35] üzerinde negatif etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Dönüşümcü liderliğin en yüksek etkisinin örgütsel adalet, en düşük etkisinin ise performans üzerine olduğu saptanmıştır. Meta-analiz sonuçları etkileşimci liderliğin örgütsel güven [r = .18] üzerinde düşük, örgüt kültürü [r = .32] üzerinde ise orta düzeyde pozitif etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Buna karşın etkileşimci liderliğin iş tatmini, örgütsel adalet, örgütsel bağlılık, örgüt iklimi, örgütsel vatandaşlık ve performans üzerinde etkili olmadığı saptanmıştır.
Bu meta-analiz çalışmasıyla, dönüşümcü liderlik ve örgütsel çıktıların incelendiği araştırmalardan elde edilen ilişkiler nicel olarak incelenmiştir. Dönüşümcü liderliğin çalışma kapsamındaki örgütsel çıktılara pozitif yönde etkisinin olduğu bulgularından hareketle, örgütsel amaçların gerçekleştirilmesinde örgüt yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarını benimsemeleri için gerekli tedbirlerin alınması önerilmiştir. Ayrıca çalışmanın sınırlılıkları belirtilerek, daha sonraki meta-analiz çalışmaları için önerilerde bulunulmuştur.
In this study the purpose was to examine the organizational outputs on transformational and transactional leadership in Turkey, by used of the meta-analysis method. The studies which would be included to meta-analysis, searched by literature review of YOK and ULAKBIM data base. The deadline of the integrated studies was January 2016. By used of the developed scan strategy, the relation between the transformational leadership and 17 organizational outputs were searched and 189 appropriate researches were used as a sample of the study. In all meta-analysis processes, the random effect model was taken as basis. Moderator analysis was conducted to examined the effect of transformational leadership on organizational outputs with respected to the variables of transformational and transactional leadership scales, organizational outputs scale, year of the study, sector of the study and type of the study. In this study Excel, Comperehensive Meta-Analysis and SPSS 18.0 programs were used.
In this study, in order to assign the effect level of transformational leadership, the results of the meta-analysis were given below. Transformational leadership had a high level of positive effect on; job satisfaction [r=.50], organizational justice [r=.73], organizational commitment [r=.47], organizational trust [r=.62], organizational culture [r=.54], organizational climate [r=.65], innovativeness [r=.61] and organizational health [r=.67]. In addition, transformational leadership had a medium level of positive effect on; organizational citizenship [r=.43], entrepreneurship [r=.42], emotional intelligence [r=.49], motivation [r=.56], communication skill [r=.50], and performance [r=.36]. Besides of all, transformational leadership had a negative effect on; exhaustion [r=-.24], mobbing [r=-.38] and organizational silence [r=-.35]. It was found that the highest impact of transformational leadership was on organizational justice and the lowest impact on performance. The meta-analysis results showed that, transactional leadership had a low positive impact on organizational trust [r=.18] and medium positive impact on organizational culture [r=.32]. In spite of that, transactional leadership was inefficient on job satisfaction, organizational justice, organizational commitment, organizational climate, organizational citizenship and performance.
This study of meta-analysis, the relations obtained with the researches of transformational leadership and organizational outputs were quantitatively examined. According to findings that, transformational leadership had a positive effect within the scope of the study on organizational outputs, it could be suggested that, necessary precautions should be taken to help managers adopt organizational leadership behavior while tried to achieve the organizational aims. Also, considering the limitations of the study, several suggestions were put forward for future meta-analysis studies.