Madde kullanım geçmişi olan tedbir altındaki bireylerin yalnızlık ve otomatik düşüncelerinin psikolojik belirti düzeylerini yordaması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, denetimli serbestlik tedbiri almış madde kullanım geçmişi olan bireylerin yalnızlık düzeyleri ve otomatik düşüncelerinin psikolojik belirti düzeylerini yordamasındaki rolünü incelemektir. Yöntem: Bu araştırma ilişkisel bir tarama modelidir. Yapılan araştırmada yalnızlık ve otomatik düşünce değişkenleri bağımsız değişken, psikolojik belirtiler (kaygı, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite) ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırma örneklemi, tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri kapsamında yönlendirildikleri hastanede tedavisini tamamlayarak, Eskişehir Denetimli Serbestlik Müdürlüğünde denetimli serbestlik tedbirine devam eden 18 yaş ve üstü madde kullanım geçmişi olan 323 yetişkin erkek bireyden oluşmuştur. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “UCLA Yalnızlık Ölçeği”, “Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ)” ve “Kısa Semptom Envanteri (KSE)” kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde değişkenler arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin yönünü belirlemek amacı ile “Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı” tekniği kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenleri yordama gücünün saptanması amacı ile “Basit ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizleri” kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları incelendiğinde, basit doğrusal regresyon analizleri sonuçlarına göre, yalnızlık ve otomatik düşünce düzeylerinin psikolojik belirtilerden kaygı, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite düzeylerini ayrı ayrı anlamlı bir şekilde yordadığı saptanmıştır. Yalnızlık ve otomatik düşüncelerin birlikte psikolojik belirtileri yordamasına yönelik yapılan çoklu doğrusal regresyon analizine göre, yalnızlık ve otomatik düşüncelerin birlikte kaygı, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Ancak hostilite değişkenine yönelik yapılan çoklu regresyon analizi sonuçları incelendiğinde, sadece otomatik düşüncelerin hostilite üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu, yalnızlığın anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak, denetimli serbestlik tedbiri almış madde kullanım geçmişi olan bireylerin yalnızlık ve olumsuz otomatik düşüncelerinin düzeyleri arttıkça psikolojik belirti düzeyleri de artmaktadır. Ayrıca yalnızlık ve olumsuz otomatik düşüncelerin düzeyi birlikte arttıkça hostilite dışında kaygı, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon düzeylerinde artış olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, ilgili alanyazın kapsamında tartışılmış ve çalışmanın sınırlılıkları kapsamında önerilerde bulunulmuştur.

Purpose: The purpose of this study is to examine the role of loneliness levels and automatic thoughts of individuals on probation who have had a substance use background in predicting their psychological symptoms. Method: The study was conducted with relational survey model. The variables of loneliness and automatic thought were taken as the independent variables, whereas psychological symptoms (anxiety, depression, negative self, somatization and hostility) were the dependent variable. The sample of the study consisted of 323 male adults who were 18 years old and above and continued their on probation in Eskisehir Probation Office after completing their treatment at a hospital in this scope. The data collection instruments were “Personal Information Form”, “UCLA Loneliness Scale”, “Automatic Thoughts Scale (ATS)”, and “Brief Symptom Inventory (BSI)”. In the statistical analysis of data, “Pearson Product-Moment Correlation Coefficient” was employed to reveal the relationship between the variables and the direction of this relationship. In order to determine the predictive power between the dependent and independent variables, “Simple and Multi-Linear Regression Analyses” were performed. Findings: According to the results of the simple linear regression analyses, loneliness and automatic thought levels significantly predicted the psychological symptoms of anxiety, depression, negative self, somatization and hostility separately. The multilinear regression analysis regarding the predictive power of loneliness and automatic thoughts for psychological symptoms showed that loneliness and automatic symptoms were together significant predictors of the levels of anxiety, depression, negative self and somatization. However, when the results of the multiple regression analysis for the hostility variable were examined, it was found that only automatic thoughts was a significant predictor of hostility, while loneliness was not. Conclusion and Discussion: As a result, as the levels of loneliness and negative automatic thoughts of individuals on probation who have had a substance use background increased, their levels of psychological symptoms also have increased. It is also seen that as the level of loneliness and negative automatic thoughts increased together, anxiety, depression, negative self and somatization levels’ increased, except for hostility as well. These results of the study were discussed within the relevant literature, and suggestions were made for within the scope of the limitations.