XII. ve XIII. yüzyıllarda Tebriz-Antalya İpek yolu güzergahı

Abstract

Kültürel ve tarihsel açıdan, dünyanın, uluslar ve kıtalar arasındaki en önemli bağlantısı olan İpek Yolu’nun, Anadolu güzergâhlarından biri Tebriz-Antalya İpek Yolu güzergâhıdır. Tebriz, Erzurum, Erzincan, Sivas, Kayseri, Nevşehir, Aksaray, Konya ve Antalya bağlantısından oluşan bu rota, özellikle Anadolu Selçukluları zamanında aktif bir şekilde kullanılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti fetih politikalarını ticari kazanç elde edebilecekleri bölgelere doğru gerçekleştirmişlerdir. Çeşitli devletlerle imzaladıkları uluslararası antlaşmalarla canlı bir ekonomik hayatın oluşmasını sağlamışlardır. Kervanların güvenli bir şekilde ilerleyebilmesi amacıyla güzergâh üzerine kervansaraylar inşa edilmiş, yıllık panayırlar düzenlenmiş, haftalık pazarlar kurulmuştur. Bu canlı ve güvenli ortam, Çin ipeğinin, Hindistan baharatlarının, İran gümüşlerini, Suriye cam eşyalarının, Malezya değerli taşlarının, Rusya kürklerinin, Irak atlaslarının, Kafkasya atlarının, Horasan kılıçlarının Anadolu üzerinden dünyanın dört bir tarafına taşınmasına vesile olmuştur. Anadolu ise imal ettiği değerli kumaşlar, çeşitli madenler, orman ürünleri ve diğer çok sayıda ürün ile ticarete katılmıştır. Bu zengin tüketim ürünleri kültürel değişim ve etkileşimi hızlandırmıştır. Bu sebeplerle, kapsamlı ve çok katmanlı bir ekonomik ve kültürel etkileşim sistemi olarak, İpek Yolu, bugün küreselleşme olarak tanımladığımız olgunun modernite öncesi bir prototipi olarak kabul edilebilir.

One of the Anatolian corridors of the Silk Road, which was world's most significant links between nations and continents both culturally and historically, was the Tabriz-Antalya Corridor. This route, which was composed of Tabriz, Erzurum, Sivas, Kayseri, Nevsehir, Aksaray, Konya and Antalya corridor, was utilized actively especially during the time of Anatolian Seljuks. The state of Anatolian Seljuks conducted its conquests toward the regions from which it could accrue material benefits. By signing international agreements with several states, the Seljuks enabled a thriving commercial life. In order to ensure safe passage to caravans, caravansaries were built along the trade routes, annual fairs were held, and weekly markets were set. This thriving and safe situation enabled the transfer of Chinese silk, Indian spices, Iranian silver, Syrian glassware, Malaysian precious stones, Russian fur, Iraqi carpets, Caucasian horses, Khorasan swords across the world through Anatolia. For its part, Anatolia joined this trade with precious clothes that it produced, as well as various minerals, forestry products and many others. The rich consumption goods helped accelerate cultural exchange and mutual influence. For these reasons, as a comprehensive and multilateral system of economic and cultural interaction, Silk Road, may be regarded as a pre-modern prototype of what we call today globalization.