Zonguldak halkevi ve faaliyetleri (1932-1951)

Abstract

Birinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan yıkımlara rağmen Milli Mücadele döneminde ve Cumhuriyet’in ilanı sonrasında Atatürk’ün hedef olarak tayin ettiği muasır medeniyet seviyesine çıkma yolunda yapılan devrimlerle halkın çağdaş ilkelere dayalı bir düzende yaşaması için eğitime büyük önem verilmiştir. Halkın ihtiyaç duyduğu yenilikler her alanda yapılan devrimlerle hızlı bir şekilde gerçekleştirilirken, toplumun bu devrimleri benimseme yolunda çok fazla aksaklıklarla karşılaşılmış, devrimci kadrolarla halk kitleleri arasında kopukluklar ortaya çıkmıştır. Geleneksel yapıdaki toplum ile Batılı tarzda bir dünya görüşüne sahip aydın kesim arasında yaşanan bu iletişim kopukluğunun giderilmesi zorunlu hale gelmiştir. Devletin idari kadroları ve aynı zamanda aydın kesimi ile halk kitleleri arasındaki bu iletişimsizliği gidermek, yapılan devrimleri anlatabilmek amacıyla 1931 yılında CHP’nin tek parti yönetimini ülkenin tek erki haline getirecek bir takım girişimlerde bulunulmuştur. Ülkede CHP kontrolünde olmayan kurumlar ya kapatılmış ya da CHP’nin denetimi altına alınmıştır. Bu tür kurumlardan biri olan, açıldığından beri kesintisiz faaliyetlerini yürütmüş olan Türk Ocakları olmuştur. Türk Ocakları’nın mallarına el konularak faaliyetlerine son verilmiştir. Türk Ocakları’nın yerine ise amaçlanan yeni toplumsal düzene uyun olarak CHP’ye bağlı bir şekilde ve Kemalizm’i en temel ilke olarak benimsemiş Halkevlerinin kurulması sağlanmıştır. İlk olarak 19 Şubat 1932’de 14 ilde kurulan Halkevleri süreç içerisinde sayıları sürekli olarak artmıştır. Zonguldak Halkevi ise ilk açılan Halkevleri arasında yer almamış ancak 24 Haziran 1932’de kurulan Halkevlerinden biri olmuştur. 9 Şubesiyle faaliyetine başlayan Zonguldak Halkevi, Kemalizm’in ilkelerine bağlı kalarak yaratılmaya çalışılan yeni toplum düzenine uygun bireyler yetiştirilmesi katkı sağlamaya çalışmış, bölgenin sosyal ve kültürel hayatına canlılık kazandırmıştır. Halkevleri Cumhuriyet rejiminin tepeden inmeci bir yapıdan uzaklaşarak devrimlerin ve ilkelerin tabanda da benimsenmesini sağlamaya çalışmış ve 1930’lar boyunca bu çabasında başarı elde etmiştir. Ancak gerek içerde yaşanan sorunlar ve gerekse İkinci Dünya Savaşı’nın yarattığı dışsal sorunlar nedeniyle 1940’lar itibariyle eski etkinliğini yitirmiştir. Siyasi alanda 1946’da başlayan çok partili hayatın gerekliliklerine uymayan bir yapı haline gelen Halkevleri 1951 yılında Demokrat Parti tarafından kapatılarak faaliyetlerine son verilmiştir.

Despite the destructions which happened after First World War, the education was considered important for living in other based on the contemporary principles with revolutionzing on the way of level of contemporary civilization appointed by Atatürk as a target in the National Struggle period and after the proclamtion of the Republic. While being realized the innovations which public need with the revulations made in all areas of society quickly, too many shortcoming were encountered on the way of adopting these revolations of public and some gaps emerged between the public masses and the revolutionary cadres. Overcoming this communication gap between the society traditional structure and the intellectuals which have a world view in the western style became compulsory. In the purpose of decreasing this lack of communication between the masses and intelligentsia and also the administrative staff of the state and telling rhe revolutions in the one party rule of CHP the only one ruler, some initiatives have been made in 1931. The isntitıtions not being under the control of CHP either were closed or controlled by CHP. The Turkish Hearth has been one of the institutions that has been carrying out continuously since its opening date. The Turkish Hearts’ activities were ended by expropriating. Instead of the The Turkish Hearth adopting the guiding principle and being suitable fort he new intended social order and following CHP, Community Centers were provided to be established. Established firstly in 14 provinces on february 19, 1932, the Community Centers have continuously increased in number. Zonguldak Community Center was not one of the first opening Community Center; hovewer, it was one of teh Community Centers which established on 24 June 1932. Starting the activities with its 9 branches, Zonguldak Community Center has tried to contribute for training the members who are agreeable to new social order adhering to the princibles of Kemalism and enlivened the region’s social and cultural life. Community Centers attempted to provide adaption of the revolutions and principles of public by moving away from a top down structure of the Republican regime and they got achievement on this effort during 1930’s. However, because of both internal problems and external problems by the Second World War, they lost its effectiveness in 1940’s. On political sphere, becoming a structure non–conforming the requirements multi–party political structure which started in 1946, the Community Centers were closed in 1951 by the Democratic Party and its activities were ended.